Wyobraź sobie, że odwiedzasz sklep muzyczny. Na jego półkach odnajdujesz dziesiątki nośników z nagraniami ulubionych artystów. Sęk w tym, że każdy album został zarejestrowany na zupełnie innym typie nośnika – jeden na klasycznej płycie CD, drugi na winylu, kolejne – na nośnikach w kształcie kwadratu, prostokąta… Efekt? Aby posłuchać każdego z nich, potrzebowałbyś innego odtwarzacza. Co ta, nieco „przeterminowana” metafora robi na blogu poświęconym e-learningowi? Pomaga wyjaśnić, czym jest SCORM. Standard ten jest obecnie powszechnie wykorzystywany przy tworzeniu e-szkoleń nie bez powodu. Zobacz, czym dokładnie jest i dlaczego jest tak ważny.

SCORM (z ang. Sharable Content Object Reference Model) to standard, w jakim zapisywane są dane do e-learningu. Można zatem powiedzieć, że jest on zestawem zasad i wytycznych przeznaczonych dla programistów tworzących e-szkolenia wszelkiego typu. 

Standard SCORM narodził się w USA – z inicjatywy biura Sekretarza Obrony Narodowej jeszcze w latach 90-tych. Choć to zaskakujące, już na początku ostatniej dekady XX wieku amerykańska armia powszechnie korzystała z e-learningu. Nie sposób się dziwić, że pojawiła się potrzeba ujednolicenia systemu, na którym oparte były poszczególne e-kursy. Samo dopracowanie optymalnego rozwiązania zajęło jednak sporo czasu. Od 1999 roku projekt przejęła mała firma badawcza – ADL – i to właśnie ona opracowała standard SCORM. Od 2004 roku, kiedy pojawiła się pierwsza gotowa do powszechnego użytku wersja, wyszło kilka kolejnych, z czego najpopularniejszą jest ta z roku 2009. Dziś SCORM i e-learning to już dwie strony tego samego medalu.

Powróćmy na chwilę do albumów z muzyką. SCORM jest dla e-learningu tym, czym np. format CD dla nagrań dźwiękowych – pewnego rodzaju szablonem i standardem, z którego korzystają wszyscy odpowiedzialni za projektowanie i tworzenie kursów online. Oznacza to, że każdy kurs zapisany w zgodzie z zasadami SCORM będzie się dało uruchomić na dowolnej platformie e-learningowej kompatybilnej z nimi. 

Co konkretnie określa standard SCORM?

Reguły, które zostały określone w standardzie SCORM, definiują:

• sposób organizacji plików z materiałami dydaktycznymi, które przynależą do danego szkolenia – chodzi m.in. o takie obiekty jak nagrania, animacje, grafiki, slajdy z treściami itp.,

• metodę przechodzenia między poszczególnymi elementami szkolenia – a więc np. między modułem lekcyjnym, quizem po zakończeniu danej partii materiału a testem końcowym,

• sposób, w jaki platforma edukacyjna wyśle wyniki testu oraz inne metadane dotyczące efektów pracy poszczególnych użytkowników na szkoleniu.

Standard SCORM korzysta z języka XML do zapisu metadanych (tych dotyczących wyników użytkownika) oraz JavaScript do kodowania informacji niezbędnych do komunikacji samego e-kursu z LMS. Wszystkie dane są zapisywane w dedykowanym zbiorze katalogów oraz plików. Cały kurs najczęściej jest spakowany do formatu .ZIP – wystarczy zaimplementować go na platformie, aby wszystkie informacje znalazły się na swoim miejscu, a e-szkolenie działało płynnie i niezawodnie.

W efekcie stworzony w oparciu o standard SCORM kurs można „podłączyć” do dowolnej platformy LMS, która wspiera ten serwis i efektywnie nim zarządzać. Tak jest na przykład w przypadku Kogidu. Jeśli dysponujesz szkoleniami zapisanymi w zgodzie z formatem SCORM, wystarczy kilka kliknięć, aby skutecznie i bezbłędnie przenieść je na naszą platformę LMS i „podpiąć” ją do konkretnych kursów i programów szkoleniowych. To jednak dopiero początek możliwości.

Dlaczego format SCORM jest tak popularny?

SCORM zyskał na popularności z uwagi na swoją uniwersalność, szeroką gamę zastosowań, jakie można dla niego znaleźć, a także wygodę wdrożenia. Jakie są najważniejsze korzyści z jego stosowania?

• Interoperacyjność

Chodzi o możliwość wykorzystania jednego e-szkolenia lub jego części na dowolnej platformie obsługującej standard SCORM. W praktyce oznacza to, że jeśli masz np. w bazie danych swojej firmy wiele różnych szkoleń (nawet kilkaset!), możesz je bez trudu połączyć w ramach jednego spójnego programu szkoleniowego – np. na Kogidu. 

• Wygoda zarządzania

Kursy w standardzie SCORM, które trafią na platformę LMS, możesz z łatwością „podpiąć” np. do kilku różnych programów szkoleniowych. Po co? To przydatne np. wówczas, gdy jedno szkolenie on-boardingowe czy produktowe jest prezentowane pracownikom różnych działów – choćby sprzedażowego i technicznego. Ich ścieżki edukacyjne różnią się od siebie, ale mają kilka punktów wspólnych. Te wspólne obiekty (moduły szkoleniowe) można swobodnie i wielokrotnie udostępniać w ramach różnych programów – prosto i wygodnie. Wszystko za sprawą struktury ustandaryzowanej i uporządkowanej w określony sposób.

• Wsparcie dla różnych strategii uczenia się

SCORM w e-learningu można wykorzystać zarówno w modelu obiektowym, jak i modułowym. Można go zatem wykorzystać podczas tworzenia spersonalizowanych szkoleń – takich, które dopasowują się do stylu uczenia się oraz stanu wiedzy kursanta, dostosowując do nich wyświetlane lekcje.

• Prosta zmiana LMS

Korzystasz z określonej platformy LMS, ale chcesz przenieść swoją bazę szkoleniową na inną? Jeśli Twoje kursy są wykonane w standardzie SCORM, nie ma problemu. Będą się komunikowały równie dobrze z innym LMS-em, a Ty zyskasz dodatkowo dostęp do wszystkich interesujących Cię funkcjonalności. Masz też pewność, że przy przenoszeniu danych nie pojawią się poważne problemy techniczne, które uniemożliwiłyby ich ponowne wykorzystanie.

Tworzenie kursów w SCORM – jak to zrobić?

Aby stworzyć szkolenie zgodne ze standardem SCORM, potrzebujesz po prostu odpowiedniego oprogramowania, które umożliwi Ci przygotowanie obiektów w zgodzie z uniwersalnymi regułami. Ważniejsze pytanie brzmi jednak: co zrobić, jeśli dysponujesz już zestawem e-kursów, które nie spełniają wymogów SCORM? Nic straconego. W większości przypadków istnieje możliwość ich dostosowania do tego standardu – tak, aby komunikowały się z nowoczesnymi platformami LMS. Często możliwe jest też przeniesienie wyników kursantów, choć wymaga to zazwyczaj niemałych nakładów czasu i pracy. 

To zadanie możesz powierzyć specjalistom, np. z Kogidu. Pamiętaj, że ten system LMS współpracuje również z e-szkoleniami w innych formatach – nawet .PPT czy .PDF. Istnieje więc możliwość ich załadowania na platformę i korzystania ze wszystkich zalet zintegrowanego, nowoczesnego e-learningu.

Czy SCORM zawsze się sprawdza?

SCORM to obecnie najpopularniejszy standard obiektów e-learningowych. Spisuje się idealnie przy:

• integracji szerokiej gamy szkoleń, z których korzysta duża grupa użytkowników,

• tworzeniu rozległej biblioteki obiektów dydaktycznych,

• korzystaniu z platformy LMS do zarządzania treściami szkoleń oraz programami edukacyjnymi,

• tworzeniu e-kursów, które mogą być wykorzystane w różnych ścieżkach edukacyjnych,

• kreowaniu szkoleń, które mają śledzić postępy użytkowników i przekazywać te informacje do osoby zarządzającej kursami.

A co, gdy chcesz w uwzględnić w szkoleniu bardzo zaawansowane modułu lekcyjne, np. w formie skomplikowanej, wielopoziomowej symulacji lub gry? Wówczas warto przyjrzeć się następcy SCORM, czyli xAPI. Ale o tym standardzie napiszemy w innym artykule.